20 Ağustos 2009

Doğa yürüyüşünde dikkat edilmesi gerekenler

TEMEL KURALLAR
Dogada yapilan herhangi bir yürüyüste uyulacak temel kurallardan en önemlisi ekip düzeninin saglanmasidir. Bu düzene göre ekip tek sira halinde yürümelidir. Ekibin en tecrübeli kisisi basa geçer. Ekip basi adi verilen bu kisinin görevi yürüyüs rotasini seçmek, yürüyüs temposunu ayarlamak, molalarin sikligini ve uzunlugunu düzenlemek ve yürüyüs sirasinda alinmasi gereken önemli kararlari almaktir. Son karari verme yetkisi her zaman ekip basindadir. Ekip basini hemen arkasinda ekibin en tecrübesiz yada en yavas elemani yer alir. Ekip basinin yürüyüs rotasini ve temposunu bu elemana göre ayarlamasi böylece daha kolaylasir. Ekibin en arkasinda ise artçi adi verilen en tecrübeli ikinci kisi yer alir. Artçinin görevi ise ekipte belirebilecek herhangi bir kopmayi yada düzensizligi ekip basina iletmek ya da mümkünse bunu gidermektir. Ekibin tek sira halinde ve bu düzen içinde yürümesi ekip içi birlikteligi, temponun daha iyi ayarlanabilmesini ve bu sekilde vücut enerjisinin düzenli kullanilarak daha uzun yürüyüsler yapilabilmesini saglar. Bunun disinda, tehlike yaratabilecek doga kosullarinda ekip basinin tüm ekip adina düsünerek rotayi belirlemesi ve kaza ihtimalinin azaltilmasi ancak bu sekilde mümkün olabilir.
Ekip içinde haberlesme, gelisigüzel bagirarak degil, söylenecek seyi herkesin bir önündekine yada bir arkasindakine söylemesiyle gerçeklestirilir. Bu, özellikle tas düsebilecek, tehlikeli, dar kulvarlardan geçerken yararli olur. Bagirmadan gerçeklestirilen haberlesme sayesinde, bir ses yankilanmasindan bile etkilenebilecek, baglari zayif taslarin düsmesi engellenir.
Yürüyüs sirasinda herkesin sirtinda küçük bir sirt çantasi bulunmalidir. Tek omuzda tasinan çantalar yürüyüs sirasinda sallanacaklari için dengeyi bozarlar. Sirt çantasinin içinde yürüyüsün uzunluguna göre en az bir litre su, hava kosullarina göre bere, eldiven, yagmurluk ve çesitli giyecekler, ilk yardim çantasi gibi malzemeler bulunmalidir. Herkes bir yürüyüs sirasinda ihtiyaci olabilecegini düsündügü malzemeleri yaninda tasimak zorundadir.
Bir doga yürüyüsü sirasinda seçilecek giyecekler yünlü yada yün-sentetik karisimi olmalidir. Pamuklu giyecekleri kullanmakta yarar vardir. Bunun nedeni pamuklu giyeceklerin çabuk islanmasi ve islandiginda geç kurumasidir. Yünlü giyecekler giyildiginde bu tip sorunlarla karsilasilmaz. Çok kalin ve az kat giymek yerine, ince ve çok kat giyimelidir. Böylece terlendigi zaman soyunup, üsündügü zaman giyinilerek belli bir vücut sicakligi korunmaya çalisilir. Dogada ne üsümek ne de terlemek iyidir. Ayrica seçilen giyeceklerin dügmeli ya da fermuarli olmasina dikkat edilmelidir. Insan, vücut sicakliginin %70'ini basindan kaybeder. Bu nedenle, gerektiginde bere giymeyi de ihmal etmemelidir. Kot pantalon yerine kadife yada yünlü pantalonlar tercih edilmelidir. Kot pantalon vücudu soguk tutar ve islandiginda kurumaz. Ayakkabi olarak da postal yada bot türü ayakkabilar giyilmelidir. Spor ayakkabi ya da su geçirebilecek herhangi bogazsiz bir ayakkabi kisiyi her an zor bir durumda birakabilir. Günesli havalarda günes çarpmasindan, cilt yaniklarindan ve günes körlügünden korunmak için sapka, günes kremi ve günes gözlügü kullanmakta yarar vardir.
Yürüyüs sirasinda belli bir tempo yakalanmasina ve nefesin düzenlenmesine çalisilir. Yürüyüs temposu mümkün oldugunca sabit tutulmalidir. Genelde 50 dakikalik bir yürüyüsten sonra 10 dakikalik uzun bir mola verilmelidir. Çok dik ve zorlu etaplarda yarim saatte bir, 2 dakikalik bir nefes molasi da verilebilir. 10 dakikalik uzun molalarda, ekiptekiler gerekli ihtiyaçlarini karsilarlar (su içmek, besin almak, tuvalet, vb.), yorgunluklarini gidermeye çalisirlar. Bu tür molalar sirasinda terin sogumamasi için gerekli giyeceklerin giyilmesi ihmal edilmemelidir. 2 dakikalik kisa molalarda ise amaç oturmak ve ihtiyaç gidermek degil, sadece nefesi düzenlemektir. Bunun disinda gelisigüzel mola verilmemelidir çünkü devamli durup hareket etmek kisiyi dinlendirmekten çok, fiziksel ve psikolojik konsantrasyonu bozarak daha fazla yorgunluga neden olur.
Yürüyüs sirasinda gereksiz inis-çikislardan kaçinmak gerekir. Rota seçimi yapilirken mümkün oldugu kadar az yükseklik kaybetmeye çalisilir. 25 dereceyi geçen egimlerde, egimin etkisini azaltmak için zig zag çizerek ilerlemek daha avantajlidir. Zig zaglarin keskinligi egimin dikligine, ekibin kondüsyonuna göre arttirilir yada azaltilir. Yamaçlarda yan geçis yapilirken ayaklarin zemine göre ayarlanmasi gerekir. Sert bir zeminde en fazla sürtünmeyi saglayabilmek için ayak tabanlarinin tümünün yere basmasina gayret edilmelidir. Ayrica yamaç tarafindaki ayak bir miktar yamaca döndürülerek burkulma tehlikesi azaltilir. Yürünülen zemin yumusak ise kestirme denilen yürüyüs sekli uygulanir. Bunda, ayaklarin kenarlari ile zeminde bir basamak olusturularak yürünür.
Özellikle dik yerlerde düsürülebilecek taslar, arkadaki ekip elemanlarina zarar verebilir. Bu nedenle, tas düsürüldügü takdirde arkaya "TAS!" diye bagirarak tehlikeyi haber vermek gerekir. Bu uyariyi alan ekip elemanlari ise tasin düsüs yönünü bir an önce anlamaya çalisarak, kendilerine çarpmasini engellemeye çalisirlar.
Yürüyüs sirasinda devamli etrafa bakarak dogru yönde ilerlenip ilerlenilmedigi kontrol edilmeli, referans ya da nirengi noktasi adi verilen belirleyici noktalar gözlenmelidir. Degisik biçimli bir kaya, bozkirin ortasinda bir agaç nirengi noktasi olarak seçilebilir. Böylece geri dönüs yada kaybolma gibi durumlarda bu noktalar sayesinde dogru yol bulunabilir.
Yürüyüs sirasinda enerji saglamak için molalar sirasinda çesitli yiyecekler yenebilir. Bu yiyeceklerin karbonhidrat, özelliklede kana karismasinin çabuk olmasi bakimindan glikoz yönünden zengin olmasina özen gösterilmelidir. Bunun yaninda çesitli mineral ve elektrolit yönünden de zengin olmalidirlar. Kuru üzüm, kuru kayisi, findik, çikolata gibi yiyecekler ve limonlu, sekerli içecekler bu tip besinler arasinda sayilabilir. Yürüyüs sirasinda terlemeyle sivi kaybedildigi için sivi alimina da önem verilmelidir. Özellikle kis kosullarinda susuzluk hissi az olmaktadir. Böyle durumlarda dahi kisinin kendisini zorlayarak sivi almasi gerekmektedir.
Dogada alkol aliminin yararli oldugu düsüncesi son derece yanlistir. Alkol, kan dolasimini arttirip basta bir sicaklik verirken, damarlarin genislemesine neden olarak isi kaybini arttirir ve daha sonra üsümeye neden olur. Bunun disinda su kaybina neden olur ve dikkati azaltir.
Doga yürüyüsleri sirasinda yörenin çoban köpekleri tedirginlik yaratabilmektedir. Bu tedirginligin yasanmamasi için mümkünse sürürlerden uzak durulmalidir. Köpeklerle karsilasildigi takdirde ise sogukkanliligi yitirmemek ve kaçmaya çalismamak gerekir. Ani hareketlerden ve özellikle de köpege tas atmaktan kaçinilmalidir. Bu durumda yapilacak en iyi is yavasçana yön degistirip sürünün uzagindan geçmektir.

GEREKLi MALZEMELER
* Her yürüyüsçünün mutlaka bir sirt çantasi olacaktir. Kisilerin yürüyüs esnasinda denge unsuru nedeniyle ve yaralanmalardan korunabilmek amaciyla elleri bos olmalidir. Bu nedenle diger spor çantalari düsünülemez.
* Yürüyüsçünün ayakkabisi yürüyüs sporuna uygun, uzun bilekli, rahat, ayagini vurmayan, yürüyüsçünün ayagina alismis ve daha önce denemis kisacasi sorunsuz ayakkabi olmalidir. Kis sartlari için su geçirmez olanlari tercih edilmelidir.

Sirt Çantasinda Bulunmasi Gerekli Malzemeler:
1.Matara, termos veya bazi su kaplari bulundurulmali. En az 1 lt su alinmalidir.
2.Her yürüyüsçünün çantasinda bir ögün yiyecek ve içecek bulunmalidir ( Içecekler alkolsüz).
3.Temel ilk yardim malzemesi ve kisilere gerekli özel ilaçlar.
4.Bir biçak, çatal, kasik, bardak, tabak ( Kirilmaz cinsten olmalidir)
5.Küçük el feneri, kibrit, dikis malzemesi, defter, kalem, düdük.
Sirt Çantasinda Bulunmasi Gerekli Giysiler:
1.Sapka veya bere (Mevsim kosullarina uygun)
2.Degismelik yedek fanila ve çorap.
3.Yagmurluk, panço, benzeri su geçirmez giysi (Semsiye olmaz).
Giysilerin Özellikleri:
* Yürüyüslerde kullanilan giysiler; az yer tutan, hafif ancak saglikli islev gören cinsten olmalidir.
* Yürüyüsçünün giysileri hareket yetenegini kisitlamayan rahat giysiler olmalidir (Dar streç pantalonlar olmaz).
* Yürüyüsçünün üst giysileri önden açilip kapanabilir dügmeli veya fermuarli olmalidir (Dik yakali ve sikici giysiler giyilmemelidir).
* Iç çamasir (fanila) yün veya sentetik olmalidir. Bu malzemeler teri hemen emerek disari iletirler ve çabuk kururlar. Üst giysi, vücut isisini disariya verebilen Polar kumaslardan yapilmis olmalidirlar
* Yürüyüşçünün çorabi mevsim kosullarina uygun, ayak ile bot arasinda tampon görevi görecek nitelikte olmalidir. Kisin yün çorap kullanilmalidir.

Kaynak: gezenbilir.com

0 comments :